Pensioenkloof wettelijk pensioen

De pensioenkloof wettelijk pensioen toont hoeveel lager of hoger het gemiddeld wettelijk pensioen van een vrouw is in vergelijking met dat van een man. De kloof wordt berekend door het verschil te nemen tussen het gemiddeld pensioen van de man en dat van de vrouw (kloof in euro), en dit af te zetten ten opzichte van het pensioen van de man (kloof in %).  

We berekenen de pensioenkloof wettelijk pensioen voor de recent rustgepensioneerden die in 2022 voor het eerst een rustpensioen ontvingen en die dit verder niet combineerden met een overlevingspensioen en/of echtscheidingspensioen. Voor de personen met een werknemers- en/of zelfstandigenpensioen kan het rustpensioen berekend zijn aan het tarief voor alleenstaanden of aan het (hogere) gezinstarief. In het ambtenarenstelsel bestaat geen onderscheid naar berekeningstarief. 

Alle getoonde bedragen zijn bruto maandbedragen zoals effectief uitbetaald in januari 2023.  

Bijna 60% van de recent rustgepensioneerden is man, iets meer dan 40% is vrouw

In 2022 ontvingen 114.294 mensen voor het eerst hun rustpensioen (zonder dat ze dit combineerden met een overlevingspensioen en/of echtscheidingspensioen). Deze groep van recent rustgepensioneerden bestaat voor 57% uit mannen en voor 43% uit vrouwen.  

Hoe evolueert de populatie recent gepensioneerden?

Wettelijk rustpensioen van vrouwen is gemiddeld 19% lager dan dat van mannen 

Het gemiddeld wettelijk rustpensioen van de recent rustgepensioneerde vrouwen bedraagt 1.778 euro en dat van de mannen 2.184 euro. De gender pensioenkloof bedraagt dus 406 euro, dan wel 19%. Bij de recent gepensioneerden ligt het wettelijk rustpensioen van de vrouw dus gemiddeld 19% lager dan dat van de man.  

Let wel, in het werknemers- en zelfstandigenstelsel kan het rustpensioen worden berekend aan een hoger gezinstarief als de huwelijkspartner van de gepensioneerde geen of beperkte eigen inkomsten heeft. Het gezinstarief wordt meestal toegepast op het rustpensioen van de man en kan allicht deels verklaren waarom het gemiddelde rustpensioen van de man hoger is dan dat van de vrouw. In Pensioenkloof wettelijk pensioen naar berekeningstarief gaan we dieper in detail op de impact van het berekeningstarief op de pensioenkloof. 

Hoe evolueert de pensioenkloof?

Dubbel zoveel vrouwen als mannen hebben een pensioen van 1.500 euro of minder

De pensioenkloof is gebaseerd op gemiddelde pensioenbedragen en geeft in een oogopslag aan hoeveel het gemiddeld pensioen van de vrouw verschilt van dat van de man. Om deze pensioenkloof beter te begrijpen, toont de onderstaande figuur de volledige pensioenverdeling van recent rustgepensioneerde mannen (links) en vrouwen (rechts) die aan de basis ligt van deze gemiddeldes. De X-as toont de hoogte van het pensioenbedrag (wettelijke rustpensioen) onderverdeeld in klassen van 500 euro. De Y-as toont het percentage mannen en vrouwen met een wettelijk rustpensioen in de betreffende pensioenklasse.     

Uit de verdelingen blijken een aantal vaststellingen: 

• Aan de onderkant van de verdeling zien we een groot verschil tussen mannen en vrouwen. 13% van de recent gepensioneerde mannen ontvangt een rustpensioen lager dan 1.500 euro versus bijna 32% van de vrouwen.  

• Recent rustgepensioneerde mannen ontvangen vaker dan vrouwen hoge pensioenbedragen maar dit verschil is niet heel erg uitgesproken. Zo ontvangt 13% van de mannen een pensioen van meer dan 3.000 euro versus 11% van de vrouwen.  

• Zowel bij mannen als vrouwen zien we een kleine piek in de pensioenklasse 1.500 en 2.000 euro: 37% van de recent rustgepensioneerde mannen en 40% van de vrouwen valt in deze klasse.

• Dubbel zoveel mannen als vrouwen ontvangt een pensioen in de pensioenklassen 2.000 en 2.500 euro (22% en 11%) en in de pensioenklasse 2.500 en 3.000 euro (14% en 6%).